در حال حاضر، روشهای مختلفی برای تشخیص حساسیت به گلوتن وجود دارد که  هر کدام محدودیت های خود را دارند.

 

۱. تست ژنتیک و بیوپسی روده: این نوع تستها برای تشخیص قطعی به تنهایی کافی نیستند به دو دلیل:

 

دلیل اول؛ فقط افرادی که ژنهای خاص (مثل HLA-DQ2 و HLA-DQ8) را دارند  در معرض خطر بیماری سلیاک یا حساسیت به گلوتن غیر سلیاکی نیستند. طبق تحقیقات اخیر، در سالهای گذشته، بسیاری از افراد که این ژنها را ندارند هم به نوعی حساسیت به گلوتن مزمن دچار شده اند.

 

دلیل دوم؛ علائم حساسیت به گلوتن در بسیاری از افراد بصورت غیر روده ای (یا اصطلاحاً خاموش) بروز پیدا میکند. در واقع نشانه های حساسیت به گلوتن و آسیبهای بافتی در قسمتهای دیگری از بدن به جز روده (مثل مغز، تیروئید، مفصل، پوست، و ..) نمود پیدا میکند.

 

۲. تستهای آنتی بادی:  بطور کلی، سه نوع آزمایش برای ارزیابی حساسیت به گلوتن به این روش وجود دارد، آزمایش خون، آزمایش مدفوع و تست بزاق دهان.  پزشک شما با توجه به تخصص، تجربه، و امکانات موجود ممکن است هر کدام از این روشها را انتخاب کند که از نظر تحقیقی درجه ی اعتبار و خطای آنها متفاوت است.

 

با توجه به تحقیقاتی که اخیراً در این زمینه صورت گرفته، حساسیت به گلوتن تنها یک نام کلی است که در زیر مجموعه ی آن حساسیتهای مختلفی دسته بندی میشود؛

 

۱.حساسیت به سه نوع گلیادین مختلف 


۲.حساسیت به گلوتنین (قسمت چسبنده ی گلوتن؛ نه صرفاً خود پروتئین گلوتن)

 

۳.حساسیت به گلوتن بدون آمین (همان گلوتنی که به موجب فرآوری صنعتی،  محلول در آب میشود و در غذاهای مختلف نهفته است).

 

۴.حساسیت به لکتین گیاهک گندم (این نوع حساسیت صرفاً بخاطر دیر هضم بودن ماهیت خود گندم بروز پیدا میکند).

 

۵ .دو نوع حساسیت مختلف به مواد بنزودیازپین در گندم (همان ماده ای که خاصیت تسکین دهنده و خواب آور دارد).

 

۶ .حساسیت به ترانس گلوتامینازهای مختلف که در بافتهای مختلف بدن (اعصاب، پوست،..) بشکلی متفاوت نمود پیدا میکند. گوشتهای سوخاری آماده ی موجود در رستورانها و بسته بندی های مواد غذایی حاوی مقادیر زیادی ترانس گلوتامیناز و افزودنی است. 

 

به دلیل محدودیت های گفته شده و عدم اثبات دقیق ارتباط بین گلوتن و بیماری های خودایمنی( یا حتی اختلالاتی نظیر اوتیسم، آلزایمر و بیماریهای اعصاب)، تا زمان روشن شدن کامل این مباحث و تایید اعتبار و بالارفتن دقت این تستها، در موارد خاص، بیشتر پزشکان طب کاربردی و .. با توجه به سوابق بیمار، علائم بالینی، تجربه ی کلینیکی و امکانات موجود، "رژیم حذفی" را برای تشخیص قطعی به بیماران خود پیشنهاد میکنند