قسمت اول: آنتی اکسیدانها و استرس هورمتیک
 
ترکیبات مغذی با خاصیت آنتی اکسیدانی انواع مختلفی دارند. یک نوع از آنها، از طریقِ پروسه ای بنام "استرس هورمتیک" به افزایش فعالیت آنتی اکسیدانهای تولید شده در بدن کمک میکند.
 
برای مثال، رِزوراترول در پوست انگور سیاه، لیکوپن در میوه های قرمز همچون هندوانه ، تانین در چای سبز، کوئرستین در سبزیجات/میوه ها مثل سیب، پیاز بنفش، و ... در دسته ی این ترکیبات قرار دارد.
 
در اصل، این ترکیبات، نقشِ آفت کش در گیاهان را ایفا میکنند اما بعد از ورود به بدنمان با ایجاد استرسی جزئی، تولید طبیعی آنتی اکسیدانها را تحریک میکنند. (هر چند که، مدت زمان تاثیر گذاری و فعالیت آنها در بدن کم است).
در واقع، این فیتوکمیکال ها مستقیماً جذب خون نمیشوند یا با رادیکالهای آزاد نمیجنگند، بلکه از طریق پروسه ی "استرس هورمتیک"، سطح طبیعیِ برخی از آنتی اکسیدانهای تولیدی در بدن را افزایش میدهند.
 
بطور کُلی، این ترکیبات مفیداند اما تنها در صورتیکه، دوز مصرف آن به میزانی تعیین شود که در آستانه ی تحمل بدن فرد باشد. 
به عبارت دیگر، با اینکه استرسِ هورمتیک به افزایش میزانِ تولید آنتی اکسیدانها و در نتیجه خنثی سازی اثراتِ مخربِ رادیکالهای آزاد (بصورت غیر مستقیم) کمک میکند اما در هر حال، خود نوعی استرس برای بدن محسوب میشود که اگر از حدی بیشتر شود نتیجه ی خوبی ندارد.
 
با توجه به تفاسیر بالا، مصرف دوز بالای آنتی اکسیدانهای گیاهی با تاثیر هورمسیس (چه مکمل و چه خوراکی) روش چندان درستی نیست چراکه میتواند اثر مثبت استرس هورمتیک را به اثر منفی تبدیل کند.
____________________________________________________
نتیجه گیری:
هر چیزی که خوب است، الزاماً زیادیِ آن خوب نیست یا بدون عوارض جانبی نیست. گاه میزان کمی از یک ماده، مفید است و اثر شگفت انگیزی در بدن بجای میگذارد اما مقدار بیشتری از همان ماده میتواند نتیجه ی معکوس داشته باشد. صرفاً به اسم اینکه یک مکمل گیاهی یا طبیعی است آن را باخیال راحت مصرف نکنیم. 
اگر قصد تغییر رژیم داریم، میخواهیم میوه و سبزیجات بیشتری نسبت به قبل مصرف کنیم، اگر به فکرِ مصرف مکملهای گیاهی جدید یا ترکیبات مغذی هستیم، حتماً در مرحله ی نخست از دوز خیلی کم شروع کنیم و به مرور میزان آن را افزایش دهیم تا در صورت ایجاد اثر هورمسیس حداقل به بدن فرصت وقف دادن خود با شرایط جدید را بدهیم.
 
پینوشت:
 
Hormesis/Hormetic stress
 
منبع
 
Https://paleoleap.com/all-about-antioxidants/
📸www.freepik.com
 
تذکر: اطلاعات نوشته شده در این صفحه و وبسایت مربوطه جنبه ی تحقیقی دارد.