در این مطلب، ترجمه ی مقاله ای از دکتر داتیس خرازیان، متخصص ایمنی شناسی، دانشمند، و پزشک کاربردی سرشناس، نوشته شده است.
بازیابی (بازیافت) گلوتاتیون
به گقته ی دکتر خرازیان، "در طول سالهای اخیر، تحقیقاتم را در جهت کنترل و تسکین بیماریهای خودایمنی ادامه دادم و مکانیسم هایی که در این زمینه بود را بررسی کردم (و همچنان هم ادامه خواهم داد). در این میان، برخی از روشهایی که بنظرم امید بخش می آمدند را پیدا کرده و شروع به آزمایش آنها با همکاری بیمارانم کردم؛ به علاوه، متخصصان دیگری که میشناختم را استخدام کردم تا با قوانین مشابهی کار کنیم. در این بین، به چند اکتشاف مهم دست یافتم که نتایج برجسته و کارآمدی در برداشت. یکی از این دستاوردها، "بازیابی یا بازیافت گلوتاتیون" بود".
گلوتاتیون و استرس
در کتاب دکتر داتیس خرازیان که مربوط به بیماری تیروئید است و مقاله ی منتشر شده ی پیش از این، گلوتاتیون، قدرتمندترین آنتی اکسیدان بدن، معرفی شده و میزانِ اهمیتِ وجودِ این آنتی اکسیدان در جهتِ تنظیمِ عملکرد سیستم ایمنی بصورت کامل شرح داده شده است.
در شرایط ایده آل، بدن به اندازه ی کافی گلوتاتیون میسازد تا کمک کند همه چیز بخوبی پیش رود اما در مواقع استرس مزمن و شدید، بدن از گلوتاتیون خالی میگردد.
شیوه ی زندگی مدرن از هر طرف ما را با عوامل استرس زا مواجه کرده است؛ متدوال ترین آنها عبارتند از:
- افزایش ناگهانی و مداوم انسولین با رژیمهای غذایی سرشار از قند و مواد غذایی شیرین با کربوهیدرات بالا،
- بدتر شدن ایمنی بدن در نتیجه ی حساسیتهای غذایی غیر آلرژیک (عدم تحمل مواد غذایی)1،
- عفونتهای روده ای مزمن (افزایش زیاد باکتریهای بد و انگلها در بدن)،
- عدم تعادل هورمونی،
- کمبود خواب،
- و البته سبک زندگی شلوغ و پرشتاب.
متاسفانه افراد زیادی هستند که از همه ی موارد گفته شده در بالا، هر روزه رنج می برند اما با این حال، همچنان سیگار هم میکشند، حتی تمرینهای بدنسازی و ورزشی سنگین انجام میدهند و شرایط بی ثبات و متزلزل فعلیشان را چندین برابر تشدید میکنند. طبیعتاً بیماری خودایمنی خودش یک عامل استرس زای بزرگ محسوب میشود و ذخیره ی ارزشمند گلوتاتیونِ بدن را تخلیه میکند.
در حقیقت، "من همه ی این چیزها را گفتم تا این موضوع را روشن کنم":
تا زمانیکه سیستم گلوتاتیون بدن بخوبی کار کند، بدن بسختی میتواند فرمان حمله های خودایمنی را صادر کند
استراتژی اصلی برای جنگ با آسیبهای ناشی از استرس، افزایش میزان گلوتاتیون، از طریق کِرِم لیپوزومال یا روش درون وریدی است زیرا مصرف گلوتاتیون بصورت مکمل خوراکی چندان موثر نیست. اما در صورتی که بدن نتواند گلوتاتیون را مجدداً بازیافت کند و ذخیره ی این آنتی اکسیدان را در مواجهه با عوامل استرس زای بیشمار در دسترس قرار دهد، این سطحِ افزایش یافته از گلوتاتیون میتواند خیلی زود با سرعت بالایی کاهش پیدا کند2.
وظیفه ی گلوتاتیون این است که خودش را فدای (سلامتِ سلولهای بدن) کند
"قبل از اینکه روش "بازیابی یا بازیافت گلوتاتیون" را شرح دهم، ابتدا، لازم است در مورد چگونگیِ حفاظتِ گلوتاتیون از ما، بیشتر توضیح دهم. "گلوتاتیون" همانند یک نگهبان شخصی یا مامور مخفی است که وفاداریش آنچنان زیاد است که حاضر است جلوی تیرِ حریف بپرد تا زندگی یکی از افراد تحتِ حفاظتش را نجات دهد. وقتی نوع مناسبی از گلوتاتیون 3 به اندازه کافی در بدن مهیا باشد تا بتواند خودش را فدا کند4، هیچ واکنش التهاب زایی صورت نمیگیرد. اما وقتی گلوتاتیون تخلیه میشود، فرآیند التهابی-تخریبی را تحریک میکند".
شرحِ بازیافتِ گلوتاتیون
بازیافت گلوتاتیون با تقویت میزان گلوتاتیون از طریق کِرِم لیپوزومال، تزریق درون وریدی، اسپری، شیاف یا سایر موارد گفته شده در مقاله ی پیشین، تفاوت دارد و مکانیسم اثر آن مقوله ای کاملاً مجزا است. این نوع روشهای دریافتیِ گلوتاتیون تنها روی میزان آنتی اکسیدان بدن شخص تاثیر مثبت میگذارند اما غلظت گلوتاتیون را در درون سلولها نمیتوانند افزایش دهند.گلوتاتیون آنتی اکسیدان اصلی برای میتوکندری است. میتوکندری به سیستم کوچکی در هر سلول گفته میشود که مواد مغذی را به انرژی تبدیل میکنند. بر اساس نوع عملکرد سلولها، برخی از سلولها بیشتر از بقیه میتوکندری دارند. این نکته از آنجایی حائز اهمیت است که اختلال خودایمنی، میتوکندری را در سلولهای موردِ هدف تخریب میکنند و در نتیجه باعث تخریب بافتها شده 5 و گلوتاتیون از این میتوکندری ها محفاظت میکند.
گلوتاتیون احیا شده در مقایسه با گلوتاتیون اکسید شده
اما هر نوع گلوتاتیونی قابلیتِ محافظت از میتوکندری را ندارد و لازم است گلوتاتیون از نوعِ "احیا شده یا کاهیده"6 باشد.
بطور کلی، دو نوع گلوتاتیون در بدن وجود دارد: GSH (گلوتاتیون احیا شده یا کاهیده) و GSSG (گلوتاتیون اکسید شده7).
گلوتاتیون احیا شده یا کاهیده (GSH) نگهبانی شخصی است که (برای محافظت از ما) از رادیکالهای آزاد و آسیب رسان به سلولها، ضربه میخورد. (اصطلاحاً خودش را فدا میکند)
در واقع، رادیکالهای آزاد ملکولهایی هستند که ثبات ندارند چون از "الکترونهای جفت نشده" تشکیل شده اند و برای بدست آوردن دوباره ی ثبات و رسیدن به پایداری، به دنبالِ گرفتنِ اکترون ها از دیگری هستند. آنها الکترونِ موردِ نیازشان را از میتوکندری ها میدزدند، تخریبشان میکنند و موجب التهاب و آسیب شان میشوند.
هر چند، وقتی مقدار زیادی گلوتاتیون احیا شده یا کاهیده (GSH) در سلولها باشد، آن ها، خودشان را فدای رادیکالهای آزاد کرده تا از میتوکُندری حفاظت کنند. بدین ترتیب هر گلوتاتیون فعال (GSH) یک الکترون را از دست داده، بی ثبات شده، و به گلوتاتیون اکسید شده (GSSG) تبدیل میشود که البته خودش نوعی رادیکال آزاد است.
GSH ⇔ GSSG
با این حساب، آیا این پروسه باعث نمیشود گلوتاتیون اکسید شده (GSSG) برای سلولها خطرآفرین باشد؟
وقتی میزان گلوتاتیونه موجود در سلولها به اندازه ی کافی باشد، با کمک آنزیمی بنام "گلوتاتیون ردوکتاز" یا "کاهنده ی گلوتاتیون"8، "گلوتاتیون اکسید شده و بی ثبات" با "گلوتاتیون قابلِ دسترس و موجود در سلولها" جُفت می شود، مجدداً به گلوتاتیون کاهیده (احیا شده) تبدیل می شود و برای فعالیت دوباره آماده است.
"گلوتاتیون اکسید شده و بی ثبات" + "گلوتاتیون قابلِ دسترس و موجود در سلولها" —> گلوتاتیون کاهیده (احیا شده) و فعال
مهمترین چیزی که باید بخاطر سپرد این است که دو آنزیم در این فرایندها نقش اساسی را بازی میکنند:
آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز9: واکنشِ گلوتاتیونِ کاهیده (GSH) به گلوتاتیون اکسید شده (GSSG) را تحریک میکند ؛ دقیقاً همان زمانی که گلوتاتیون (توسط رادیکالهای آزاد) مورد اصابت قرار گرفته تا از سلولها محافظت کند، این واکنش به انجام میرسد.
GSH → GSSG
گلوتاتیون کاهیده (احیا شده و فعال) —> گلوتاتیون اکسید شده
آنزیم گلوتاتیون ردوکتاز (کاهنده ی گلوتاتیون): این آنزیم کمک میکند گلوتاتیونِ اکسید شده (GSSG) مجدداً به گلوتاتیونِ قابل مصرف و کاربردی بنام گلوتاتیون کاهیده یا احیا شده (GSH) تبدیل شود.
GSSG → GSH
گلوتاتیون اکسید شده —> گلوتاتیون کاهیده (احیا شده و فعال)
این آنزیمها زمانی مورد توجه قرار میگیرند که ما به دنبال روشهای تغذیه ای برای کمک به عملکرد درستِ سیستم گلوتاتیون بدن باشیم.
ارتباط بین بازیابیِ ضعیفِ گلوتاتیونِ و بیماریهای خودایمنی
تحقیقات حاکی از آن است که ارتباط مستقیمی بین از "کار افتادگیِ سیستم گلوتاتیون" و "بیماریهای خودایمنی" وجود دارد. توانایی بدن در مصرفِ بی وقفه و مستمرِ گلوتاتیون اکسید شده و بازیابی مجدد آن به نوع کاهیده (فعال) به منظور کنترل بیماریهای خودایمنی بسیار اهمیت دارد.
خوشبختانه طبق شواهدِ پژوهشهای انجام شده در این زمینه، گیاهانِ متعدد و ترکیبات تغذیه ای مشخصی 10 وجود دارند که فعالسازیِ <آنزیم گلوتاتیون ردوکتاز> و سنتزِ <گلوتاتیونِ احیا شده یا کاهیده> را انجام میدهند.
با بهبودِ فعالیتِ این آنزیم و مصرفِ مکملهای گلوتاتیون میتوانیم غلظتِ گلوتاتیون و بازیافتِ آن را افزایش دهیم؛ در نتیجه ی آن، التهابات در همان زمانِ شروعِ (واکنشهای التهابی) یا حتی (بهتر است بگویم) قبل از بروزِ التهابات از همان ابتدای کار به ترتیب خاموش یا مهار خواهند شد 11.
همچنین تحقیقات نشان میدهد بازیابی یا بازیافتِ موثرِ گلوتاتیون به تقویتِ سیستم TH-3 کمک میکند؛ TH-3 بخشی از سیستم ایمنی است که وظیفه ی برقراری تعادل بینِ سیستمهای TH-1 و TH-2 و پیشگیری از واکنشهای خودایمنی را بر عهده دارد. 12 فعالیتِ درستِ گلوتاتیون نه تنها به محافظت از سلولها کمک میکند، بلکه براساس بسیاری از پژوهش های انجام شده میتواند تکثیر سلولی و ایمنی بدن را نیز تنظیم کند و به ترمیم بافتها بعد از آسیب و تخریب کمک کند.
بازیافتِ گلوتاتیون به بهبودِ اختلال روده ی بیش تراوا (نشت کننده) 13 کمک میکند
به گفته ی دکتر داتیس خرازیان؛ "بازیابیِ خوبِ گلوتاتیون میتواند از راهه دیگری هم به فرونشاندن بیماری خودایمنی کمک میکند. من دریافتم یکی از چیزهایی که بین تمامیِ بیماران خودایمنی مشترک است، ضعفِ یکپارچگیِ روده14 است. همه ی آنها به نوعی اختلال روده ی نشت کننده دچارند و بازسازی روده 15 به منظورِ پیشبردِ پروسه ی بهبودی ضروری است".
تحقیقات نشان میدهد که گلوتاتیون میتواند نقش مهمی در عملکردِ <سد دفاعی روده>16 و در نتیجه جلوگیری از <التهاب روده ای> بازی کند.
"ضعفِ سیستمِ بازیافت گلوتاتیون" 17 میتواند روندِ تخریبِ روده ای را وخیم تر کند- احتمالاً شخصی که به حساسیت های غذایی مختلفی دچار است و روده ای دارد که درمان شدنی نیست قربانیِ این مکانیسم شده است.
با وجود اینکه <بازسازیِ اختلال روده ی نشت کننده> برای مهارِ واکنشهای خودایمنی ضروری است، ما اکنون پی بردیم که روش 'بازیافت یا بازیابی گلوتاتیون' قطعه ی مهم دیگری از پازل و معمای "بهبودِ دوباره ی سلامتِ روده"18 است.
کمک به بازیافت یا بازیابی گلوتاتیون
پس چگونه "بازیافت گلوتاتیون" را تسهیل ببخشیم؟
به گفته ی دکتر خرازیان، "در ابتدا میبایست کلیه ی عواملِ استرس زایی که مسببِ تحلیل رفتنِ این سیستم مهم شده اند را کاهش داد. بخش زیادی از کتاب تیروئید19 به این موضوع اختصاص دارد؛ تعدیلِ قند خون، برطرف کردن عدم تحمل غذایی، بازیابی سلامت روده، و کنترلِ عملکرد غده ی آدرنال از اهمیت زیادی برخوردار است.
سایر موارد در خورِ توجه شاملِ "عدم تعادل هورمونی" و "عدم تعادل گیرنده های عصبی" میشود که (برای پیگیری)، به راهنمایی حرفه ای از سوی متخصصی حاذقِ در حوزه ی سلامت نیاز است.
و البته هر نوع تغییر در جهت اصلاح سبک زندگی که برایتان ممکن است انجام دهید مثل خواب کافی، مدیریت برنامه زمانی پر مشغله و کم کردن کارهای روزانه، اولویت قرار دادن ورزش در هر روز، وقت گذاشتن برای امور مورد علاقه، و غیره. ( مواردی که برای بیشتر افراد میتواند در جهت حل این مشکل باشد).
وی معتقد است هر زمان کلیه ی این کارها را انجام دادید و همچنان اختلال خودایمنی تان به قوه ی خود باقی بود و ادامه داشت، در این صورت تقویت و افزایش بازیابی گلوتاتیون امری ضروری است".
در قسمت زیر، دکتر خرازیان، ترکیبات تغذیه ای و گیاهان اصلی که محققان به منظور بازگشایی مسیرهای بازیافت گلوتاتیون تا کنون کشف کرده اند را خلاصه کرده است:
اِن-استیل سیستئین 20 (NAC): ترکیبی مهم برای فعالیتِ گلوتاتیون می باشد و به سرعت به "گلوتاتیون درون سلولی" 21 متابولیزه میشود.
*آلفا لیپوئیک اسید (ALA): مستقیماً بازیافت میشود و ماندگاریِ متابولیکیِ ویتامین ث، گلوتاتیون، و کو آنزیم کیو تِن22 را گسترش میدهد. همچنین ALA بصورت غیرمستقیم ویتامین E را احیا میکند. همه ی این مراحل برای بازیابیِ گلوتاتیون ضروری است.
*اِل-گلوتامین: تحقیقات حاکی از آن است که اِل-گلوتامین 23 برای تولید گلوتاتیون ضرورت دارد. اِل-گلوتامین به سلولها منتقل شده، در آنجا به گلوتامات (اسید گلوتامیک) تبدیل شده و بلافاصله جهت سنتز درون سلولیِ گلوتاتیون در دسترس قرار میگیرد.
*سلنیوم: ماده ای مغذی24 و بسیار کم است که به عنوان کمک-عاملِ ضروریِ 'آنزیم گلوتاتیون پروکسیداز' ایفای نقش میکند. این آنزیم، 'گلوتاتیون احیا شده یا کاهیده' (GSH) را به 'گلوتاتیون اکسید شده' (GSSG) تبدیل میکند تا بدین وسیله، گلوتاتیون بتواند برای حفظِ سلولها، خودش را در اختیارِ رادیکالهای آزاد قرار دهد.
قارچ کوردیسپ: طبقِ شواهد، این قارچ هم 'سنتز آنزیم پراکسیداز' و هم 'سنتز گلوتاتیون' را در بدن فعال میکند. یافته های تحقیقی نشان میدهد که (این قارچ) با راه اندازی چرخه ی آنزیمهای گلوتاتیون، از سلولها محافظت میکند.
گیاه بشقابی یا آب قاشقی (گونو کولا، سنتلا آسیاتیکا): تحقیقات انجام شده در این زمینه به وضوح اثبات کرده است که مصرفِ خوراکیِِ گوتوکولا، "فعالیت و میزانِ آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز" و "گلوتاتیون" را به طرز چشمگیری و با سرعت افزایش میدهد.
*خار مریم: شواهد نشان میدهد گیاه "خار مریم"، گلوتاتیون را به طرز چشمگیری افزایش میدهد، همچنین، فعالیت آنتی اکسیدان قوی دیگری بنام 'دیسموتاز سوپر اکسیداز' 25 را افزایش داده و در نسبتِ "گلوتاتیون اکسیدشده" و "گلوتاتیون کاهیده"26 تاثیر مثبت میگذارد.
GSH/GSSG ratios نسبتِ گلوتاتیون اکسیدشده و کاهیده
مصرفِ همزمانِ این گیاهان و ترکیبات، باعثِ فعالسازیِ 'آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز و ردوکتاز' شده که این کار به نوبه ی خود زمینه ی 'اصلاحِ عملکردِ سیستمِ بازیابی یا بازیافتِ گلوتاتیون' را فراهم می نماید.
دکتر داتیس خرازیان در ادامه این چنین مینویسد: "به افرادی که دچار 'سندرم روده ی نفوذپذیر شدید' هستند پیشنهاد میدهم که این ترکیبات را در طولِ دوره ی درمانِ این اختلال و بازسازیِ روده ی نشت کننده مصرف کنند. همچنین این مهم است که موارد گفته شده در بالا را به همراه 'کِرِم گلوتاتیون لیپوزومال' (که در کتابم 27 در موردش بحث شده)، مصرف کنند".
"این ترکیبات (اشاره شده در بالا)، بیشتر مربوط به 'بازیافت یا بازیابیِ گلوتاتیون' میشوند تا افزایشِ 'میزانِ کُلِ آن'. 28 با مصرفِ این ترکیبات، مکملِ گلوتاتیونی که موردِ مصرفِ فرد ( چه از طریق کِرِم، آمپول، اِسپری بینی، و هر روش دیگری) قرار گرفته، مدت زمانِ بیشتری در بدن ماندگار است و به درون سلولهای بدن (جایی که میتوانند به بهترین شکل ممکن فعالیت کنند) نفوذ میکند" 29.
*توضیحات مترجم: تا آنجایی که میدانم موارد ستاره دار را میتوان براحتی از طریق رژیم و تغذیه هم دریافت کرد. برای اطلاع بیشتر، پینوشت های مربوطه در آخر مطلب را نیز مطالعه بفرمایید. دکتر داتیس خرازیان، مکملی را با کمک همکارانشان ابداع و تولید کرده اند که حاوی تمامی این ترکیبات و گیاهان است ولی برای همگان در دسترس نیست و فقط به بیماران خود ارائه میدهند. قبل از هر گونه تغییر در برنامه ی تغذیه یا مکملهای خود ابتدا با گروه سلامت خود مشورت کنید .
بازیافت گلوتاتیون برای خاموش کردن بیماری خودایمنی ضروری است
به گفته ی دکتر خرازیان: "تسهیلِ بازیافتِ گلوتاتیون به حفاظت از سلولهای میتوکندری، بهبود ترمیم بافتها، تعدیل ناهماهنگی بین TH-1 و TH-2 و بهبودِ تنظیم ایمنی بدن کمک میکند.
بطور کلی، بازیافت گلوتاتیون هم موجبِ تعدیل واکنشهای خودایمنی میشود و هم کاهش تخریب بافتهای بدن. همچنین، به بازسازیِ بافتهای بدن، ترمیم و بهبودیِ مجرای روده ای کمک میکند.
با بالا نگه داشتن مستمرِ میزانِ گلوتاتیون از طریق کمک به بازیابی یا بازیافتِ آن، هر روز از سلولهای بدنتان در مقابل عوامل استرس زای زیادی که به سمت تان روانه میشود حفاظت میکنید.
من و سایر متخصصان شاهدِ بازسازی و احیای سیستم بازیافت گلوتاتیون بسیاری از بیماران خود بوده ایم. در نتیجه ی این بازسازی، آنها بسیار کمتر از قبل به مواد شیمیاییِ محیط پیرامونشان حساسیت نشان داده یا اصلاً بطور کلی حساسیت آنها برطرف شده. به علاوه، آنها حمله های خودایمنی کمتری را تجربه کرده اند و بعد از آن بسیار سریعتر بهبود یافتند".
مرجع: سایت رسمی دکتر داتیس خرازیان، متخصص ایمنی شناسی، سم شناسی، محقق برجسته، دانشمند، و پزشک کاربردی در زمینه ی بیماریهای خودایمنی
Reference:
https://drknews.com/glutathione-recycling-for-autoimmune-disease/.
پ.ن. 1 در اینجا، منظور حساسیتهای غذایی رایج مثل حساسیت به پروتئین گلوتن، کیسئین یا کازئین لبنیات، و غیره است که در نتیجه ی التهاب روده ای، اختلال در گوارش، اختلال در میکروبیوم و ساز و کارهای وابسته بوجود می آید. در اصطلاح به این نوع حساسیتها، "عدم تحمل غذایی" گفته میشود.
پ.ن. 2 منظور این است که گلوتاتیون در بدن باید بصورت مرتب شارژ شود. برای جلوگیری از کاهش گلوتاتیون، بهترین راه از دیدگاه دکتر داتیس خرازیان "بازیافت گلوتاتیون" است.
پ.ن. 3 در اینجا، منظور از "نوع مناسب گلوتاتیون"، همان گلوتاتیون فعال و احیا شده بنام "گلوتاتیون کاهیده" یا GSH است. در ادامه به مکانیسم اثرِ این نوع از گلوتاتیون اشاره شده است.
پ.ن. 4 در این قسمت، دکتر خرازیان برای درک بهتر مطلب از اصطلاحات عامیانه استفاده کرده است که بهتر است برای یادگیری توضیحات علمی در این خصوص، بجز ادامه ی این متن، مطلب "آنتی اکسیدان گلوتاتیون برای بیماریهای خودایمنی" در همین سایت را مطالعه بفرمایید.
پ.ن. 5 برای مثال، در بیماری خودایمنی کم کاری تیروئید بنام هاشیموتو، بافت تیروئید بصورت تدریجی تخریب میشود.
پ.ن. 6 ترجمه ی GSH/reduced glutathione ؛ این نوع از گلوتاتیون فعال است و تنها قابلیتِ محافظتی دارد.
پ.ن. 7 ترجمه ی oxidized glutathion/GSSG ؛ این نوع از گلوتاتیون، بدون وجودِ آنزیم ردوکتاز و گلوتاتیون های موجودِ دیگر در سلول میتواند آسیب رسان هم باشد. به همین دلیل است که دکتر خرازیان معتقدند لازم است گلوتاتیون در بدن مرتباً هم تولید شود و هم بازیافت یا بازیابی. این چرخه را باید همیشه پویا نگه داشت و از عواملی که در این پروسه خلل ایجاد میکند جلوگیری کرد.
پ.ن. 8 ترجمه ی Glutathione reductase؛ این آنزیم واکنش پذیریِ گلوتاتیون را در جهت ممانعت از آسیب رسانی اکسیدانتهای ایجاد شده همیشه فعال نگه میدارد. با کمک این آنزیم، تاثیر مفید گلوتاتیون ماندگارتر و طولانی تر میشود.
پ.ن.9 ترجمه ی Glutathione peroxidase؛ این آنزیم واکنش پذیریِ گلوتاتیون را در جهت پیشبردِ اثرِ آنتی اکسیدانی آن امکان پذیر میکند. با کمک این آنزیم، خفظِ سلامت سلولها ممکن میشود.
پ.ن. 10 ترکیبات تغذیه ای و کوفاکتورهای آنها
پ.ن. 11 بنابراین براساس یافته های این متخصص، فعالسازی گلوتاتیون و کمک به باریافت آن هم به پیشگیری از واکنشهای التهابی کمک میکند، هم به کاهش، تسکین و خاموش کردن آنها. امید است با پیشرفت علم و تکنولوژی، این روش در آینده در دسته ی درمانهای متداولِ پزشکی یا تغذیه هم قرار بگیرد.
پ.ن. 12 برای اطلاعات بیشتر در این زمینه و آگاهی از عملکرد سلولهای TH-1 , TH-2 به کتاب دکتر داتیس خرازیان مراجعه شود. سلولهای TH-3 سیستم ایمنی، گلبولهای سفیدی هستند که وظیفه ی تعدیل واکنشهای ایمنی را بر عهده دارند و طبق نظر این پزشک ایمونولوژی در کنترل بیماریهای خودایمنی نقش کلیدی دارد.
پ.ن.13 طبق تحقیقات شواهد-محور، "اختلال روده ی بیش تراوا/نشت کننده/نفوذپذیر" جزء عوامل ریشه ای در ایجاد حساسیتهای مزمن، بیماری های مزمن، التهابی،و بسیاری از بیماریهای خودایمنی بحساب می آید. تحقیقات در این زمینه همچنان در دستِ بررسی است. به زودی، مطلبی مجزا در این خصوص نوشته خواهد شد. در این اختلال، دیواره ی روده به دلابل متعددی نفوذپذیر شده؛ باکتریها، سموم، پاتوژنها، انگلها، و برخی مواد غذایی درشت ملکول و هضم نشده در مجاورت جریان خون قرار خواهند گرفت و موجباتِ حساسیت، التهاب، واکنشهای خودایمنی و اختلالات مزمن دیگری را به وجود می آورند. در حال حاضر، درمانِ قطعی برای این اختلال وجود ندارد اما کنترل عوامل آسیب زا و تدبیرات تغذیه ای به پیشگیری و بهبود پیچیدگی های آن کمک قابل توجهی میکند.
پ.ن. 14 منظور از <ضعف یکپارچگی روده>، آسیب پذیری مخاطِ پوششیِ روده و نفوذپذیر شدن دیواره ی آن است. یعنی ممکن است با کوچکترین تحریکی (مثلاً گلوتن) نفوذپذیری روده افزایش پیدا کند. میزان نفوذپذیری بستگی به وخامت بیماری دارد.
پ.ن. 15 در مورد تحقیقات مورد بررسی در این زمینه و راه های تغذیه ای احتمالی در جهتِ کمک به بازسازی و ترمیم دیواره ی روده مطالبی مفید و کاربردی نوشته خواهد شد.
پ.ن. 16 به دیواره ی روده لقب "سد دفاعی" را داده اند چون بین محیط مجرای روده و جریان خون تنها یک دیوار نازک مخاطی و سلولی فاصله است. پوشش روده همانند سدی عمل میکند که محیط داخل بدن (خون و سلولهای ایمنی) را از خارج (محتوای روده و غذاهایی که خوردیم) جدا میکند. اگر به هر دلیلی این سد سوراخ شود، برخی از محتویات محیط خارج که در قسمت روده کوچک هستند، قابلیت نفوذ به خون را دارند. بعد از آن، با قرار گرفتن در مجاورت جریان خون و سیستم لنفوئیدی بدن، فرمان التهاب علیه مواد غذایی بیگانه یا سموم یا پاتوژنها صادر میشود. این التهاب میتواند هر قسمتی از بدن را درگیر کند تا جایی که باعث زوال و تخریب سلولها، یافتها، و ارگانهای بدن شود. بدیهی است کنترل عوامل التهاب زا کمک شایانی به پیشگیری از واکنشهای التهابی یا خودایمنی میکند اما راه درمان آن نیست.
پ.ن. 17 همانطور که در ابتدای این مقاله و مطلب قبل نوشته شده، عوامل استرس زا ( محیطی، روحی، داخلی) و خودِ استرس همگی میتوانند باعثِ ضعفِ <سیستم بازیابی گلوتاتیون> شوند. تغذیه ی بد، مقاومت به انسولین، به هم ریختگی هورمونی، سموم محیط پیرامون، خواب ناکافی، تنش های جمعی، آسیبهای اجتماعی، عفونتها، انگلها، محدودیتهای جسمی، اضطراب مکرر، ...همگی در زمره ی عومل استرس زا به حساب می آیند. بدیهی است با کنترل نسبیِ بیشتر یا تمامیِ این عوامل قدم بزرگی در سلامت خود برداشته اید.
پ.ن. 18 طبق نظر این پزشک کاربردی، کمک به " بازسازی دیواره ی روده" و "بازیابی گلوتاتیون" هر دو برای بهبود و مدیریت بیماریهای التهابی-خودایمنی ضروری است.
پ.ن. 19 و 27 نام کتاب تیروئید دکتر داتیس خرازیان Why Do I Still Have Thyroid Symptoms
پ.ن. 20 "اِل-سیستئین" یکی از اسید آمینه های تشکیل دهنده ی ملکولِ <گلوتاتیون> است. ترکیبِ فعالِ "اِن-استیل-سیستئین" فقط در مکمل وجود دارد اما <اِل-سیستئین> تشکیل دهنده ی این ترکیبِ تغذیه ای، اسید آمینه ای است که در بدن به مقدار ناچیز تولید میشود ولی برای ساختنِ آن به مواد مغذی بسیار دیگری مثل سرین، متیونین، فولات، ویتامین ب 12، ویتامین ب 6، ..احتیاج است. اِل-سیستئین به تنهایی قابلیتِ جذب درون سلولی ندارد اما در ترکیب با گلایسین و گلوتامات میتواند موثر باشد. این اسید آمینه به مقدار بسیار بسیار ناچیز و کم در مواد غذایی همچون گوشتِ برخی پرندگان (مرغ، بوقلمون، اردک)، تخم آفتابگردان، تخم مرغ،..یافت میشود. کیفیتِ مکملِ این ترکیب تغذیه ای و اسید آمینه ی سیستئین بسیار اهمیت دارد و فقط توسط متخصص مربوطه باید ارائه شود چرا که مصرف نا بجا یا بیش از اندازه ی آن هم میتواند حساسیت ایجاد کند و هم مسمومیت.
پ.ن. 21 اگر اسید آمینه های سازنده ی گلوتاتیون قبل از جذب و رسیدن به سلولها توسط آنزیمهای گوارشی شکسته شوند، مکانیسم اثر گلوتاتیون را تغییر میدهند. بنابراین متابولیز درون سلولی در اینجا یک اولویت بحساب می آید. به تفاوتِ متابولیز درون سلولی و برون سلولی و اهمیت آن در جذب گلوتاتیون در مقاله ی قبل اشاره ی مختصری شده است. در مطالب آتی، بیشتر در مورد این مهم نوشته خواهد شد.
پ.ن. 22 ترجمه ی واژه ی Coenzyme Q10. آنتی اکسیدان بسیار قوی است که هم توسط بدن به مقدار کم تولید میشود و هم در برخی مواد غذایی از جمله گوشت امعاء و احشاء، تخم مرغ، بروکلی، گل کلم، پرتقال،دانه کنجد،گوشت،.. یافت میشود.
پ.ن. 23 اسید آمینه ی اِل-گلوتامین (نوع فعالِ گلوتامین)، هم توسط خود بدن به مقدار کم تولید میشود و هم اینکه آن را در برخی مواد غذایی مثل کلم پیچ، مارچوبه،.. یافت میشود. به علاوه، گلوتامیک اسید (نوع غیر فعال) را در آب استخوان، گوشت (گاو، ماهی سالمون/ کاد، بوقلمون،..) میتوان یافت. این اسید آمینه برای سلامت سیستم گوارش بسیار مفید است. با وجود فواید این اسیدآمینه، مکملهای آن حتی از نوع با کیفیت و مورد تایید ممکن است برای برخی افراد با مشکلات زمینه ای و خاص مناسب نباشد.
پ.ن. 24 سلنیوم در گوشت امعا و احشا، برخی دانه ها و برزیل نات، قارچ، غذاهای دریایی، تخم مرغ...یافت میشود. سلنیوم اسید آمینه ی ضروری است و باید حتماٌ به مقدار مورد نیاز از مواد غذایی دریافت شود زیرا در بدن تولید نمیشود. مقدارِ مورد نیاز این اسید آمینه در روز ناچیز است و برای سلامت غده ی تیروئید ضرورت دارد. هم چنین سلنیوم دارای خواص آنتی اکسیدانی است و همانطور که در این مطلب به آن اشاره شده برای <بازیافت یا بازیابیِ گلوتاتیون> مفید است. متخصصانی همچون دکتر ونتز، اِمی مایرز،..معتقدند میزان دقیق مصرف سلنیوم بسیار اهمیت دارد و افراط و تفریط در دریافتِ این ماده ی مغذی درست نیست (خصوصاً برای بیماران تیروئیدی).
پ.ن. 25 ترجمه ی superoxide dismutase
پ.ن.26 "در سلولها، اگر میزان "گلوتاتیون اکسید شده" خیلی بیشتر از "گلوتاتیون کاهیده یا احیا شده" باشد، بدن برای مواجهه با رادیکال های آزاد و اکسیدانها کم می آورد. نسبتِ این دو برای برقراری تعادل در بدن و سلامت از اهمیت زیادی برخوردار است. پزشک متخصصی که با این رویکرد، بیماران خود را مداوا میکند، قطعاً، به اندازه ی کافی، اطلاعات علمی در این زمینه دارد که بداند دقیقاٌ چه مقدار و چه نوع مکمل یا مکملهایی یا چه نوع منابعِ تغذیه ای برای بهبودِ حالِ بیماران مراجعه کننده احتیاج است. به جز این، کیفیت و مکانیسم اثر موارد پیشنهادی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و باید منطبق با رژیم هر فرد باشد و تداخلهای احتمالی در نظر گرفته شود. لازم به ذکر است هر چیزی که خوب است، زیادیش ضرر است و دوز مناسب هر ترکیبی حتی اگر کاملاً گیاهی و طبیعی باشد باید متناسب با شرایط هر فرد بصورت مجزا تجویز گردد."
پ.ن. 28 برای اطلاعات بیشتر در این زمینه، مقاله ی ترجمه شده ی پیشین را مطالعه بفرمایید. مبحث "بازیافت گلوتاتیون" با "تقویت گلوتاتیون" تفاوت دارد.
پ.ن. 29 بازیافت یا بازیابیِ گلوتاتیون به افزایشِ ماندگاری و پایداری گلوتاتیون در بدن و افزایش جذب درون سلولیِ گلوتاتیون مصرفی کمک میکند.
تذکر:
آدرس کامل مطلب:
http://danesh-khodimeni.blog.ir/1398/09/14/glutathione-recycling-for-autoimmune-disease/.
